Վաղ միջնադարյան հայկական ճարտարապետությունը

Հայկականմիջնադարյանմշակույթիպատմությանմեջարտակարգնշանակությունունեն IV—VII դարերր։Այդմիդարաշրջանէր, երբկազմավոր-վումԼինազգայինմշակույթիևհատկապեսճարտարապետությանհիմնականսկզբունքները, ավարտվումէանտիկձևերիարմատականվերամշակումըևնախադրյալներենստեղծվումհետագադարերիզարգացմանհամար։ Հայկական ճարտարապետության զարգացման  ժամանակագրությունը  իր համարյա թե բոլոր սկզբունքային գծերով լիովին բխում է ժողովրդի պատմության հիմնական փուլերից:Հայկական ճարտարապետական մշակույթը անցել է նաև այնպիսի շրջաններ, երբ գերիշխողը պաշտամունքային ճարտարապետությունն էր։ Հայաստանում VI դարի երկրորդ կեսին վեր  են բարձրանում Օձունը, Մաստարան, Ավանը, իսկ VII դարի առաջին կեսին Հռիփսիմեն, Գայանեն, Զվարթնոցը, մի բանի տասնյակ փոքր կենտրոնագմբեթ հուշարձաններ։ 

Զվարթնոց