Ֆաթիմյան խալիֆայության հայազգի վեզիրների շրջանը: Ռեֆերատ

Ներածություն

Իսլամը , բացի սուննի-շիա բաժանումից , որը հիմնականն էր և  շարունակում է մնալ  այդպիսին մեր  օրերում ,ժամանակի ընթացքում ունեցավ նաև աղանդավորական բնույթի այլ բաժանումներ: Ասվածը  հատկապես վերաբերում է շիիզմին:Շիիզմի ներսում նոր  ուղղությունների ձևավորումը տեղի  ունեցավ 7-րդ  դարի կեսերին , երբ  ասպարեզ  իջավ իսմայիլականությունը ,որը , դուրս գալով աղանդավորական-դավանաբանական շրջանակներից  ձեռք  բերեց քաղաքական  բովանդակություն , ցնցելով  ամբողջ  իսլամական աշխարհը:Սակայն նրա ՝ որպես առանձին  կրոնագաղափարախոսություն , վերջնական ձևավորումը տեղի  է  ունեցել 9-րդ դարի վերջերին: Շիիզմը խարսխված է իմամի և իմամության սկզբունքի վրա , որը համարվում է հիմնական տարաձայնություններից մեկը ուղղափառ սուննիզմի հետ: Բայց շիաների  մոտ  ևս չկա  միասնական կարծիք  այդ հարցի վերաբերյալ, որի  ցայտուն օրինակն է իսմաիլականությունը:Իսմաիլականությունը ծագել է շիական վեցերորդ իմամ  Ջաֆար  աս Սադիկի  մի վիճահարույց  քայլի հետևանքով: Իմամ Ջաֆար  աս Սադիկը ինքը իմամական շիականության ամենահետևողական կոմնակիցն էր և  ճանաչում էր այդ  ուղղության գլխավոր  դոգման ՝ իմամների հետևողական հաջորդայնությունը:Այդ  հերթականությունը կամ իմամների մեկը  մյուսին  հաջորդելու կարգի խախտումը համարվում է մեծագույն նահանջ շիականության հիմնադրույթներից , որը ,  սովորաբար  դառնում  է  պառակտման  աղբյուր:  Վեցերորդ իմամ Ջաֆար աս Սադիկը  դեռևս  իր կենդանության օրոք յոթերորդ իմամ նշանակեց իր  կրտսեր որդուն  ՝ Մուսա ալ Կազիմին, իմամությունից  զրկելով մինչ այդ իմամ նշանակված իր ավագ որդուն ՝ Իսմայիլին: Իմամ Ջաֆարի կողմնակիցները և հետևորդները նրա  այդ  որոշումը համարեցին օրինական և  որպես իմամ  ճանաչեցին Մուսա  ալ Կազիմին և նրա  հետևորդներին ՝ մինչև  տասներկուերորդ  իմամ Մուհամմադը: Սակայն  շիաների  մի մասը հրաժարվեց ճանաչել  Ջաֆարի  այս որոշումը գտնելով, որ նա իրավունք չուներ Իսմայիլին զրկել  իմամությունից , քանի  որ յուրաքանչյուր հաջորդ  իմամի  նշանակումը չի կարող  տեղի  ունենալ նախորդի ցանկությամբ , քանի  որ  իմամ  նշանակվելը աստվածային բարեհաճություն է : Ահա  այս  հողի վրա տեղի  ունեցավ շիաների պառակտումը իմամականների  և  իսմայիլականների: Այն շիաները,ովքեր կողմնակից  էին իմամների դիմաստիական սկզբունքի և , ելնելով  դրանից օրինական իմամ  ճանաչեցին Իսմայիլին , իսկ  վերջին իմամ ՝ Իսմայիլի  որդուն ՝ Մուհամմադին  , կոչվեցին իսմաիլականներ: Իսկ  նրանք , ովքեր  օրինական համարեցին Ջաֆարի  որոշումը և իմամ  ճանաչեցին Մուսա ալ Կազիմին և  նրան  հաջոդած  ևս հինգ իմամներին , որոնց ընդհանուր թիվը կազմում է 12 , կոչվեցին շիա իմամականներ  կամ տասներկուականներ: Սակայն իսմաիլականների մեջ  ևս  պառակտում տեղի  ունեցավ. ովքեր  վերջին ՝ յոթերորդ իմամ էին ընդունում Մուհամմադ իբն Իսմաիլին և սպասում էին նրա վերադարձին թաքստոցից , կոևվեցին  յոթականներ: Իսմաիլականների մի խումբ ընդունում էին Մուհամմադ իբն Իսմաիլի տղաներից մեկի և նրա  հաջորդների իմամությունը , նրանց համարելով ծպտյալ  իմամներ: Դրա  հետ մեկտեղ նրանք  գտնում էին , որ  իրենց կոմնակիցների մեջ կա ընտրյալների  մի խումբ , որին հայտնի է ծպտյալ իմամների անունները և  նչանց գտնվելու վայրը: Հետագայում, 10-րդ դարի սկզբներից , իսմաիլականների այս թևի հետևորդները կոչվեցին Ֆաթիմյան իսմաիլականներ ՝ Մուհամմադ մարգարեի աղջկա և Ալիի կնոջ ՝ Ֆաթիմայի անունով:Դրանով  նրանք  ընդգծում էին իրենց անմիջական կապը մարգարեի տոհմի  և Ալիի  հետ :

  Այս  գաղափարախոսության կրողները  909թ. Հյուսիսային Աֆրիկայում հիմնեցին Ֆաթիմյան հզոր  խալիֆայությունը , որն  իր մեջ  ներառեց գրեթե ողջ Հյուսիսային Աֆրիկան  և Եգիպտոսը: Ֆաթիմյանները իշխեցին 909-1171թթ.: Սակայն արդեն 11-րդ  դարի  սկիզբներից սկսվեց Ֆաթիմյանների աստիճանական անկումը և հայազգի  վեզիրների կառավարման շրջանը ՝ սկսած Բադր  ալ Ջամալիից: Հայազգի  վեզիրները շուրջ հարյուր տարով հետաձգեցին Ֆաթիմյանների  անկումը:

Գրականության ցանկ ՝

1.Մսրյան Գևորգ  Ականավոր  հայերը Եգիպտոսի մեջ

2.Հովհաննիսյան  Նիկոլայ Արաբական  երկրների պատմություն